Veel mensen denken dat ontspanning simpel is: even rustig zitten of een paar keer diep ademhalen. Toch merken velen dat het juist lastig is om écht tot rust te komen en te ontspannen. Hoe kan dat eigenlijk?
Het lichaam blijft in ‘aan-stand’
Wanneer je lange tijd stress ervaart, kan je lichaam gewend raken aan een hogere staat van alertheid. Het zenuwstelsel blijft actief, zelfs als er geen directe reden voor spanning is. Dat maakt het lastig om zomaar over te schakelen naar ontspanning.
De rol van het brein
Ons brein is voortdurend bezig met plannen, piekeren en analyseren. Vooral de amygdala – het ‘alarmsysteem’ – blijft snel actief bij mensen die veel stress hebben gehad. Hierdoor kunnen gedachten blijven malen, zelfs als je probeert te ontspannen.
Waarom ontspanning trainen helpt
Gelukkig kun je je brein en lichaam trainen om weer vaker naar de ruststand te schakelen. Oefeningen die gericht zijn op ademhaling, aandacht en lichaamsbewustzijn helpen om de ‘interne rem’ opnieuw te activeren.
Wetenschappelijke basis
- McEwen (2007): langdurige stress verandert de stressrespons en vertraagt herstel.
- Porges (2011): polyvagaaltheorie → nervus vagus speelt cruciale rol in ontspanning.
- Davidson & McEwen (2012): aandachtstraining helpt stresscircuits te reguleren.
👉 In Module 5 – De nervus vagus: jouw interne remsysteem bij stress en trauma van Herstel van Stress leer je meer over dit ‘interne remmechanisme’ en hoe je het kunt versterken.
Ontspanning is dus niet vanzelfsprekend, zeker niet na periodes van stress. Door beter te begrijpen wat er in lichaam en brein gebeurt, wordt het makkelijker om stap voor stap weer écht tot rust te komen.
Wil je meer inzicht in hoe stress werkt en wat je eraan kunt doen? Binnenkort wordt het complete online programma Herstel van Stress gelanceerd. Houd de site in de gaten of schrijf je in voor updates.